Platte Aarde Theorie - Flat Earth Theory

Er heerst een misverstand, veel mensen denken dat tot voor kort gedacht werd dat de aarde plat is. Nou, dat klopt in het geheel niet. De Griekse wiskundige Pythagoras, "Piet" voor vrienden, beschouwde het idee van een ronde aarde al 500 jaar voor Christus en Plato beschreef de aarde al als het centrum van meerdere bollen. De eerste nauwkeurige berekening van de omtrek van de aarde is al meer dan 2200 jaar oud en werd gedaan door de Griekse wiskundige Eratosthenes.

Berekening van de omtrek van de aarde

Hoe hij dat berekende? Hij had gehoord dat in Syene, een stad een eindje ten zuiden van zijn huis in Alexandrië, de zon geen schaduw wierp op de dag van de zomerzonnewende. Zich afvragend of dit ook het geval was in Alexandrië, plaatste hij een stok verticaal in de grond op de zomerzonnewende en wachtte op de middag – hier vond hij een schaduw van ongeveer 7 graden. Dit betekende dat de twee steden Alexandrië en Syene ongeveer 7 graden uit elkaar lagen op het 360 graden- oppervlak van de aarde. Op basis hiervan huurde Eratosthenes een man in om de afstand tussen de twee steden te meten en ontdekte dat ze ongeveer 800 kilometer van elkaar verwijderd waren. Aangezien 7,2 graden 1/50 van 360 graden is, vermenigvuldigde hij achthonderd met vijftig om tot de ruwe schatting van 40.000 km te komen. Geniale berekening en logica natuurlijk!

Kortom, de oude Grieken wisten dus al dat de aarde rond was en deze kennis werd door de middeleeuwen tot in het tijdperk van de verlichting breed gedeeld met studenten. Ondanks overeenstemming over de vorm van de aarde door wetenschappers en wetenschappers uit de geschiedenis, is er een gestage groei geweest in de populariteit van de samenzweringstheorie die beweert dat de aarde niet rond is, maar plat.

Platte Aarde Theorie – Flat Earth Theory

De moderne Flat Earth Theory kent verschillende stromingen en er is een discussie tussen verschillende 'stromingen'. De populairste Platte Aarde Theorie stelt dat de aarde een schijf is die wordt omgeven door een muur van ijs, met de noordpool in het centrum van de aarde. De ijsmuur is eigenlijk Antarctica, luidt de theorie, en NASA en de VN patrouilleren erop om te voorkomen dat mensen te dichtbij komen. Anderen beweren dat de aarde, in plaats van een schijf, een oneindig vlak is dat de ruimte in tweeën deelt en zich in alle richtingen uitbreidt. Sommige theorieën poneren helemaal geen platte aarde – in plaats daarvan beweren ze dat de aarde hol is met gigantische gaten aan elke pool, die dienen als toegang tot een veronderstelde ondergrondse wereld binnenin. Dat wordt de Theorie van de Holle Aarde genoemd.

Complottheorie op basis van wantrouwen

Los van de specifieke beweringen over de vorm van de aarde, delen alle Flat Earthers een diepgaand wantrouwen en ongeloof richting wetenschappelijke instellingen en gevestigde wetenschappelijke theorieën. Hoe onweerlegbaar het bewijs tegen hun theorie ook is, Flat Earth-aanhangers hebben de neiging om het ofwel te negeren, het semantisch aan te vallen totdat het binnen hun kader past, of het af te doen als een hoax.

Er zijn bijvoorbeeld verschillende voorbeelden van Flat Earthers die hun eigen experimenten uitvoeren in een poging om hun mening te bewijzen, alleen tonen zij dan per ongeluk juist aan dat de aarde rond is. Twee opmerkelijke voorbeelden hiervan worden getoond in de documentaire Behind the Curve uit 2018. Kijkers volgen Bob Knodel – presentator van een populair Flat Earth YouTubekanaal – terwijl hij probeert de Flat Earth Theory te bewijzen met een lasergyroscoop van $ 20.000, een apparaat dat snelheid meet. Nadat hij hem had aangezet en perfect stil had, ontdekte Knodel dat hij een afwijking van 15 graden per uur gemeten had. Hoewel hij erkende dat dat voldoet aan de verwachtingen van hoe een lasergyroscoop zich zou gedragen op een wereldbol die in 24 uur volledig 360 graden draait, bracht dat Knodel niet van zijn stuk.

In een ander experiment plaatste Jeran Campanella (medehost van hetzelfde YouTubekanaal als Bob Knodel) een camera, twee piepschuimplaten met gaten erin en een krachtig licht op gelijke hoogten boven zeeniveau op enige afstand van elkaar. De bedoeling was om te bewijzen dat de aarde plat was door te laten zien dat als het licht op de camera door de piepschuimplaten te zien was, er geen kromming naar de aarde was. Toen Campanella het licht echter aandeed op dezelfde hoogte als de gaten in de piepschuimplaten, was dit op de camera niet te zien. Pas toen Campanella het licht verder omhoog bracht – om de kromming van de aarde te compenseren – legde de camera het vast en bewees dat de aarde rond was in plaats van plat. Campanella leek, net als zijn medegastheer, ook een beetje verbijsterd door de resultaten van het experiment.

Kritiek op Netflix documentaire

In Nederland kwam kritiek op de documentaire over flat-earthers op Netflix. Vooral Lange Frans doet de documentaire af als misleiding en tactiek om de Flat Earth Theory te ontkrachten. Dat "nep" roepen gaat voortdurend door zolang wetenschap en feiten niet hun theorie bevestigen. Niet zelden lachen ze hautain goede argumenten weg. Het is goed als er kritische vragen aan de wetenschap worden gesteld en ook als niet blind geloofd wordt in de antwoorden. Maar als je niets anders gelooft dan je eigen visie en je waarheid uitgangspunt maakt en niet passende wetenschap voortdurend weggewuifd wordt het lastig om een serieus discours te hebben.

De geschiedenis van Flat Earth en samenzwering

Campanella's experiment moderniseert een experiment dat voor het eerst is ontworpen en uitgevoerd door de 19e-eeuwse uitvinder Samuel Rowbotham. Rowbotham is de grondlegger van de hedendaagse Flat Earth Theory. Zijn theorie was gebaseerd op het letterlijk nemen van het Oude Testament. Hij vond er zesenzeventig fragmenten in die zijn Platte Aarde Theorie bevestigd en schreef er het boek Earth Not a Globe over.

Na de dood van Rowbotham in 1884 richtten zijn volgelingen de Universal Zetetic Society op, die tot doel had het Bijbelse scheppingsverhaal te 'bewijzen' met behulp van wetenschappelijke technieken. De Society bleef actief tot de Eerste Wereldoorlog, waarna ze in populariteit afnam voordat ze in 1956 nieuw leven werd ingeblazen als de nu bekende International Flat Earth Research Society, ook bekend als de Flat Earth Society. Moderne Flat Earthers hebben regelmatig bijeenkomsten en zelfs een jaarlijkse conferentie waar ze "bewijzen" delen en socializen.

De Platte Aarde Theoretici gaan blind af op hun eigen zintuiglijke waarnemingen en dat maakt discussie lastig. De meeste mensen voelen zich op hun gemak bij het idee dat er krachten in het universum zijn die niet direct kunnen worden waargenomen, maar waarvan de effecten wel kunnen worden waargenomen of gemeten. De meeste mensen zijn bereid de bewijzen te vertrouwen dat niet door henzelf, iemand die ze persoonlijk kennen of iemand in hun groep heeft verzameld. Maar Flat Earthers vinden beide dingen onaanvaardbaar.

Complot der complotten

Uiteindelijk kan worden gezegd dat de Flat Earth-complottheorie de complottheorie bij uitstek is. Waar veel andere complottheorieën zich bezighouden met dingen die plaatsvinden in de wereld waarin we leven, zoals ufo-speculatie in de doofpot, of '9/11 Truther'-complottheorie, neemt de Flat Earth Theory zijn probleem met de gronden van wetenschappelijke kennis zelf.